Psychotropic Transcendental - Compilation 2020

• BandPsychotropic Transcendental [PL]
• TitelCompilation 2020
• Release datum26-08-2020
• LabelDeformeathing Production [PL]
• PromotorHeavision [PL]
• Genre Postrock / metal, Progrock / metal

Tracklist

Ax Libereld​.​.​.
01. Ax Libereld...
02. Dirigah Nax Ma-Zarthilag
03. Raxus Mahad Kirdail
04. Sabagih Har Sabagihed
05. Hava Kirr nax Lanamar
06. Garmed Il-Namars
07. Or Navorunas
.​.​.lun yolina un yolina thu Dar​-​davogh.​.​.
01. Mahad Lavor sa-zax
02. ...Luvan daar quorkugh
03. ...lun yolina un yolina thu Dar-davogh...
04. Lavor ni termaned
05. Iin Varandhaar iin Badenath mahad Karviin
06. Float wid xeruaned Rattha
07. Zig Il-saghar iin Il-saghar
08. Wid Arra float
09. Hoxathilag

Psychotropic Transcendental heeft als bandnaam niet voor de gemakkelijkste weg gekozen. Het heeft me even wat oefenen gekost om dat foutloos en zonder over m'n tong te struikelen uit te kunnen spreken. Die niet zo voor de hand liggende insteek geldt eigenlijk ook wel voor de muziek van dit Poolse kwartet. Het is een beetje psychedelische rock met een progressieve inslag, die enigszins terug voert naar de alternatieve scene van de jaren tachtig.

De band is opgericht in het jaar 2000, waarna een jaar later debuutalbum Ax Libereld... werd uitgebracht. De opvolger zou nog even op zich laten wachten. Er werd in periodes gedurende de jaren 2005 - 2008 een album opgenomen, dat op dat moment niet meer zou verschijnen, want in 2008 stopte Psychotropic Transcendental er mee. Tien jaar later werden de koppen weer bij elkaar gestoken, en verscheen alsnog dat tweede album: .​.​.lun yolina un yolina thu Dar​-​davogh.​.​. Op die albumtitel - en ook de al even merkwaardige songtitels en -teksten - kom ik zo nog terug.

De box-set die nu voor me ligt bevat beide albums, in geremasterde vorm. Helaas zonder enige tekst of uitleg, ik weet dan ook niet zeker wanneer deze is verschenen. In 2018 zette de band beide (geremasterde) albums op hun bandcamp-pagina, beiden met als releasedatum 23 mei 2018. De promotor die deze dubbel-CD aan ons aanbood houdt het op 26 augustus 2020 als verschijningsdatum van hun versie van deze release. Laat ik het daar dan maar op houden. Met het voorbehoud dat ik dan nog altijd niet weet of dit weer een nieuwe heruitgave is, of 'gewoon' de versie van 2018.

Alle teksten zijn in een zelfverzonnen taal (var-inath) bedacht door de drummer van de band. De band is zo vriendelijk geweest om de teksten ook in het Pools op hun bandcamp te zetten, maar daar wordt ik alsnog niet wijzer van. Ik heb dus geen flauw benul waar de teksten over gaan, of zelfs wat voor thematiek er op wordt na gehouden. Ik heb wat teksten door de vertaalmachine gehaald, en dan blijken deze te handelen over de natuur, maar ook over menselijk leed en verdriet. Hoe dan ook geen vrolijke kost, maar ja, dat was me uit de muziek ook al wel duidelijk.

Wanneer je begint met de ultieme klaagzang Ax Libereld, dat het gelijknamige album opent, deins je al bijna terug voor zoveel wanhoop en ellende. In de vocalen blijft dat gevoel consequent terugkomen, de muziek is bij vlagen wat vlotter, tot soms bijna vrolijk toe. Die muziek heeft zo af en toe een wat Oosters aandoende touch, en doet me in bijvoorbeeld Dirigah Nax Ma-Zarthilag wel wat denken aan The Cult (inderdaad jaren '80). Op de langere en meer ingetogen nummers die volgen gaat de band meer richting het vervreemdende, de mystiek van een Pink Floyd. Hier bevalt het geluid, de aanpak me een stuk beter. Het is vooral de zang die soms rare, onverwachte capriolen uithaalt, de muziek is over het algemeen een stuk meer eenduidig (en dan toch nog soms een beetje vreemd).

Ik heb het idee dat op het tweede album .​.​.lun yolina un yolina thu Dar​-​davogh.​.​. zang en muziek wat minder van elkaar verwijderd zijn, of misschien anders geformuleerd: de zang wat minder extreem is. Sowieso is de muziek op dit tweede album in z'n geheel wat meer ingetogen. De nummers lijken me ook wat coherenter te klinken, qua composities vind ik ze ook wat interessanter vergeleken met het debuut. Zo vind ik het lange Lavor ni termaned in al z'n schijnbare eenvoud best een spannend nummer. Gebleven is de Oosterse touch, net zo goed als het psychedelische aspect. Qua atmosfeer passen beide albums overduidelijk goed bij elkaar. Voor de uitvoering gaat mijn voorkeur toch uit naar het iets meer gestructureerde tweede album, dat vooral betere spanningsbogen laat horen.

Alles bij elkaar een hele zit, twee uur en een kwartier voor twee albums, maar ik heb het met plezier gedaan. Helemaal in een ruk achter elkaar is niet te doen, maar in twee sessies (de eerste keer) en daarna nog een paar keer de meest interessante tracks heb ik echt wel een en ander van mijn gading voorbij horen komen. Deze muziek categoriseren is best lastig, maar met een mix van post-genres, een progressieve insteek en een psychedelische sfeer (zo, vooral afsluiter Hoxathilag!) ben ik denk ik al een heel eind. Psychotropic Transcendental is echt een bijzonder gezelschap. Meer dan ooit is het devies: luister en oordeel zelf.