Enslaved - RIITIIR

• BandEnslaved [NO]
• TitelRIITIIR
• Release datum28-09-2012
• LabelNuclear Blast [DE]

Tracklist

01. Thoughts Like Hammers
02. Death in the Eyes of Dawn
03. Veilburner
04. Roots of the Mountain
05. Riitiir
06. Materal
07. Storm of Memories
08. Forsaken

Het is alweer ruim een jaar geleden dat ik mijn eerste review voor Wings of Death schreef. Ik mocht toen Axioma Ethica Odini van Enslaved reviewen. Dat album werd in september 2010 uitgebracht. Nu, twee jaar later, komt Enslaved met een nieuw full length album. Tussendoor heeft de band een gratis EP uitgegeven (waarvoor ik jullie ook nog een review schuldig ben geloof ik).

Laten we ons nu concentreren op RIITIIR. De albumtitel doet erg Germaans of Vikingachtig aan, maar is geen bestaand woord. De band heeft het zelf bedacht als een Enslaved-achtige manier voor het verwoorden van ‘de riten der mensheid’ of gewoon ‘rituelen’. Een eerder album van de mannen heeft ook een zelfverzonnen woord als titel: Ruun.

RIITIIR dekt uitstekend de lading van het album. Mijn eerste indruk is dat de muzikale stijl nog best lijkt op die van Axioma Ethica Odini maar dat de teksten een stuk mystieker en meer filosofisch zijn. In feite representeert dit album een soort inventarisatie van verscheidene mystieke scholen en bijbehorende rituelen die over de wereld te vinden zijn.

Het openingsnummer heet Thoughts Like Hammers en zo voelt het ook aan. Het begint met een chaotisch intro van 30 seconden waarin het letterlijk voelt alsof er gedachten als hamers door je hoofd gaan. Na het intro komt er een duidelijker structuur in de muzikale kant van het nummer. De tekst is echter heerlijk wazig. Iedereen kan er in horen wat hij wil en dat is ook wat de band graag heeft. Zo krijgen de nummers voor elke luisteraar een soort persoonlijke betekenis. De basis ligt echter in een persoon die verlicht is in de geestelijke zin van het woord, maar tegelijkertijd verbrand en bang (Enlightened Burned Afraid). Na 5:10 minuten komen we terecht in een brug die een oase van rust vormt gevolgd door een erg meeslepende melodie.

Het tweede nummer genaamd Death in the Eyes of Dawn heeft een erg leuke baslijn en de gitaarsolo begint ontzettend soulful om vervolgens te culmineren in vette metal. Wederom worden rustige stukken met donker gegrom afgewisseld met wat ruiger gitaargeweld en mooie cleane vocals. Centraal in dit nummer staat bezinning (vlak) voor het einde. Death in the Eyes of Dawn betekent voor mij sterven nét voordat alles beter wordt. De morgenraad wordt in het nummer mooi weergegeven door een mooi stukje akoestisch gitaar in de laatste halve minuut.

Veilburner gaat over het verbranden van (figuurlijke) sluiers om zo de waarheid te achterhalen. Welke waarheid dat mag de luisteraar zelf bepalen. De mooiste zin van het album vind ik terug in dit nummer: “Finding the truth doesn’t mean there’s an answer” of “Het vinden van de waarheid betekent niet dat er een antwoord is”. Het samenspel of soms zelfs duel tussen gitaren en drums maken dit nummer heel spannend. Een leuk technisch feitje voor de geluidsnerds onder ons vinden we op de Facebook pagina van Enslaved, waar de heren hun verhaal achter het ontstaan van de tracks uit de doeken doen. De grunts in het refrein zijn opgenomen met de oude RFT CM 7151 condensator microfoon van co-producer Iver Sandøy. Die microfoons werden in de jaren ‘60 in Oost Duitsland gemaakt en door het monsterlijke geluid dat deze microfoon opleverde waren voor dit refrein geen effecten op de stem van Grutle Kjellson meer nodig.

Het vierde nummer op het album brengt ons in Zuid Amerikaanse sferen met een verhaal over het gezichtspunt van de adelaar wat nodig is om de voet van de bergen te vinden. Dit hele nummer voelt erg meeslepend aan door de vette drumpartij en de goede balans tussen clean en growling vocals. Vanaf 6:50 wordt het Zuid Amerikaanse gevoel opgewekt door de manier van gitaar spelen. Dat doet mij erg denken aan Mexicaans of Spaans gitaarspel.

De titeltrack RIITIIR is niet mijn favoriet. Het lijkt een soort verplicht nummer met uitleg over het idee achter het album. Zoals de titel doet vermoeden gaat het over rituelen in het algemeen en is daardoor erg chaotisch. Muzikaal is er veel afwisseling met voor de structuurliefhebbende medemens ook een aantal terugkerende thema’s. Dit nummer is met vijf en een halve minuut het kortste nummer op het album.

Ook track nummer 6, genaamd Materal (ook een zelfverzonnen woord?), behoort niet tot mijn favorieten. Wat ik aan dit nummer wel gaaf vind is het feit dat clean en growling vocals direct in duet beginnen en daardoor mooi vol klinken. Volgens de heren van Enslaved zelf is dit nummer het vrouwelijke antwoord op de openingstrack, maar dat vind ik persoonlijk nogal vergezocht. Misschien moeten we hiervoor de teksten gaan bestuderen.

Storm of Memories, het op één na laatste nummer, opent met een stormachtig intro dat wat donderstorm effecten bevat. Vervolgens krijg je het gevoel dat je luistert naar iemand die een nachtmerrie heeft of in een (al dan niet ritueel opgewekte) trance zit en al zijn herinneringen door zijn hoofd heeft spoken. Passende titel dus! Op een gegeven moment wordt de persoon in kwestie wakker en probeert structuur te brengen in de storm in zijn hoofd.

Dan zijn we alweer aangekomen bij het laatste nummer, Forsaken. Dit nummer begint mooi rustig met een melodie op de piano. Wederom horen we stormachtige geluiden op de achtergrond waardoor het geheel een spookachtig gevoel geeft. Het nummer bouwt op tot een vrij chaotisch en gelaagd geluid met rustige lyrics er overheen. Het rustige intermezzo maakt ons klaar voor de laatste knallende minuten van het album. Het outro is een herhaling van de piano melodie, echter nu gespeeld op de gitaar. Overpeinzende vocals geven ons de laatste overpeinzing van het album mee: “Ceremonial rituals will obscure the mind… forever.” (Ceremoniele rituelen zullen de geest voor altijd verduisteren). Dit is een mooi rustig einde als contrast voor het superchaotische begin van het album.

Al met al vind ik dit album een mooi meesterwerkje van Enslaved. De band blijft nieuwe dingen proberen zonder al te veel van hun eigen stijl af te wijken. Ze zijn niet alleen progressief in geluid maar ook in teksten. Filosofische metal kom je volgens mij niet zo heel vaak tegen (of ik heb een hokje ernstig over het hoofd gezien?). Hoe dan ook, binnenkort ben ik jarig en ik weet weer een kadootje te vragen ;-).